Op welke manier kun je met je klas de stilte opzoeken? Er zijn verschillende soorten stilte-oefeningen. Onderaan deze pagina vind je een aantal: 

​

• Bewegingsoefeningen;

• Verbeeldingsoefeningen: verhalen, geleide meditaties;

• Antenne oefeningen: Oefeningen die hun oorsprong hebben in diverse levensbeschouwelijke bronnen. Zij hebben als doel je te je openen voor het onnoembare, het tijdloze en grenzeloze, de Stilte die in religies vele namen heeft: Atman, Christus, Allah, Tao, Godin, Boeddha;

• Zintuigoefeningen: aandachtig proeven, kijken, horen, voelen en ruiken;

• Aandachtsoefeningen: het volgen van je adem, het observeren van gedachten.

In een klas ontstaan ook regelmatig natuurlijke stiltemomenten waarin je de waarde van stilte samen kunt ervaren. 

Wanneer kun je het beste stiltemomenten inlassen?

Je kunt er voor kiezen aan het begin van de schooldag een stilte-oefening te doen. Een waardevol gezamenlijk stiltemoment om los te laten wat er die ochtend thuis en op weg naar school al heeft plaatsgevonden, om samen open aan de schooldag te beginnen.

Je kunt ook na de pauze een stilte-oefening doen. Weer even de opwinding van het buitenspelen tot rust laten komen. Een stiltemoment voor een toets of een leervak werkt ook vaak heel goed. Of een stilteoefening tussen verschillende soorten lessen in. Even je hoofd leeg maken om daarna geconcentreerd weer met iets nieuws te beginnen. Als er iets spannends of iets verdrietigs gebeurd is, geeft een stilte-oefening een kans om er bij stil te staan, contact te maken met gevoelens en begin te maken met het te verwerken.

​

Er zijn vele soorten stilte-oefeningen. Als je er een aantal kent, kies je er steeds één uit die op dat moment in je klassensituatie een toegevoegde waarde heeft.

Je kunt er voor kiezen een week lang iedere dag of een paar keer op een dag verschillende oefeningen aan te bieden. Ook kun je er voor kiezen dezelfde oefening te doen zodat je klas daar aan kan wennen. En na een bepaalde periode bied je een nieuwe oefening aan. Of je doet een paar oefeningen op vaste momenten van de dag. Er is uiteraard van alles mogelijk.

Vertel de eerste keer en misschien ook vaker waarom stilte-oefeningen doen belangrijk en fijn is. Voor de leerlingen, voor jou als leerkracht, voor de sfeer in de klas. 

​

Laat de kinderen voorbeelden geven waarom stil zijn fijn kan zijn en geef voorbeelden van jezelf. Praat samen over soorten stilte: Een saaie, gespannen, droevige, ongemakkelijke, ernstige, aandachtige, heilige, ontspannen, verbonden, diepe, vredige, open, ruime stilte. Deze stilte-oefeningen gaan over fijne stiltes. Dat gaan we samen ontdekken.  

​

Vertel ook: 

• We gaan in de klas verschillende soorten stilte-oefeningen doen. Kinderen en volwassen zijn verschillend. Soms vind jij een oefening heel fijn en heeft iemand anders er misschien minder mee. En omgekeerd. Ontdek welke oefeningen voor jou goed werken. Het kan ook van dag tot dag verschillen. 

• Soms moet je wennen aan een nieuwe oefeningen. Als je hem vaker doet ga je meer van de uitwerking merken. Geef jezelf en ook anderen die kans.  

• Het is belangrijk dat je de anderen kinderen niet stoort. Ook als jij het niet zo’n fijne oefening vindt. Iemand anders vindt hem misschien juist wel fijn.

• Probeer echt mee te doen. Dan heb je heb je de grootste kans dat jij iets aan de oefening hebt.

Wat kun je doen als je kinderen niet direct enthousiast reageren op de stilte? Het is niet altijd even makkelijk om samen met je klas de stilte op te zoeken. Hierbij een aantal tips die je kunnen helpen:

​

• Probeer ter voorbereiding de oefening eerst zelf uit.

• Als het mogelijk is geef jezelf dan een voorbereidend rustgevend momentje voordat je met de oefening begint. 

• Voel je voeten op de grond. Voelen hoe je zit op je stoel. Adem even diep in en uit. Dit kun je ook samen met de kinderen doen. 

• Wees je bewust van de uitwerking van je stem. Een ontspannen klank en een langzaam spreektempo hebben een positieve invloed op de uitwerking van de oefening.

• Leer jezelf en de kinderen dat je je niet hoeft te laten afleiden door zogenaamd storende geluiden. 

• Ga op zoek naar waar de kinderen op een natuurlijke manier al stil van worden, waar ze zich over verwonderen en sluit daar met je oefening op aan.

• Heb geduld en vertrouwen met de kinderen die in eerste instantie afwijzend tegenover de oefeningen staan. Dat zijn vaak de kinderen die het het hardst nodig hebben.

Enthousiast geworden over stilte-educatie? Download dan hier een aantal oefeningen in pdf-formaat. Om direct in de klas mee aan de slag te gaan.